W dzisiejszych czasach, przy tak szybkim rozwoju techniki zauważamy, że już dwuletnie dzieci wiedzą jak uruchomić komputery, telefon czy smartfony. Łukasz Wojtasik z Fundacji Dzieci Niczyje szacuje, że co trzecie dziecko w wieku przedszkolnym (cztery – sześć lat) loguje się do sieci przynajmniej raz w tygodniu na około 45 minut.
Jak obcowanie z techniką komputerową wpływa na rozwój dzieci? Czy surfowanie po stronach internetowych jest bezpieczne dla przedszkolaka?
Nie możemy zabronić dziecku korzystania z Internetu, musimy być jednak bardzo ostrożni, bo zagrożeń w sieci jest wiele. Zazwyczaj dotyczą one trochę starszych dzieci i młodzieży, ale już rodzice przedszkolaka powinni być wyczuleni na pewne sprawy. Z używaniem Internetu wiąże się pewne ryzyko. Dotyczy to głównie osób o niewyrobionym jeszcze światopoglądzie, a więc dzieci i młodzieży kształtującej swój obraz świata w oparciu o zdobywaną ciągle wiedzę, również za pośrednictwem Internetu.
Dziecko nie jest jedynie biernym obserwatorem jak w przypadku oglądania telewizji, lecz może wchodzić w interakcje. Pamiętać należy, że komputer może zaburzyć rozwój fizyczny, psychiczny oraz społeczny i intelektualny dziecka. W zakresie rozwoju fizycznego może dojść do uszkodzenia w obrębie mięśni (usztywnienie karku), kręgosłupa czy też nadwyrężenia mięśni nadgarstka, co powoduje chorobę zwaną zespołem cieśni nadgarstka. Zbyt długie korzystanie z komputera może prowadzić do nadwagi i problemów z oczami. Negatywne skutki dla rozwoju psychicznego to przede wszystkim uzależnienie, izolacja, życie z dala od realnego świata, czy rozładowywanie wszystkich napięć psychicznych w kontaktach z komputerem. Zły wpływ na rozwój społeczny przejawia się w zaniku samodyscypliny, emocjonalnym oddzieleniu od grupy, a co za tym idzie, również braku możliwości ćwiczenia sztuki konwersacji, kompromisu itp. umiejętności interpersonalnych. Łatwy dostęp do informacji pozbawionych wartości etycznych, narażenie dziecka na przemoc w sieci, pornografię zaburza rozwój moralny, odróżnianie dobra od zła. Nieodpowiedzialne korzystanie z nowoczesnych mediów, Internetu nierzadko ma negatywny wpływ na rozwój intelektualny małego człowieka. Może prowadzić do zubożenia języka, słabej koncentracji uwagi, ograniczać wyobraźnię. Szybki napływ informacji powoduje często szok informacyjny - mózg traci możliwość naturalnej selekcji informacji na to, co sensowne i nic niewarte.
Nieodpowiednie treści – jak uchronić przed nimi nasze dziecko?
Metodą ograniczenia kontaktu dzieci z nielegalnymi treściami w Internecie może być oprogramowanie filtrujące. Warto jednak pamiętać, że filtrowanie tego typu powinno być uruchomione na wszystkich urządzeniach, z których korzysta dziecko, również mobilnych. Filtrowanie treści internetowych odbywa się zazwyczaj w oparciu o „białą” lub „czarną listę” stron internetowych (odpowiednio: stron bezpiecznych, po których dziecko bezpiecznie może się poruszać lub stron wykluczonych, na które dziecko nie powinno wchodzić) lub słów kluczowych obecnych w treści strony.
W przypadku, kiedy nasze dziecko lub my natrafimy w sieci na treści szkodliwe lub nielegalne, powinniśmy poinformować o tym zespół Dyżurnet.pl (www.dyzurnet.pl) – punkt kontaktowy zajmujący się przyjmowaniem zgłoszeń dotyczących treści nielegalnych, ich analizą i współpracą w tym zakresie z policją. Zgłoszenie możemy złożyć anonimowo, podanie swojego adresu e-mail umożliwi nam śledzenie jego losów.
Dekalog dla rodziców:
- Pamiętaj, że Internet to nie samo zło. W sieci, tak jak i w realnym świecie, znajdziesz zarówno dobre, jak i złe strony. Nie zabraniaj dziecku korzystania z Internetu. Z postępem jeszcze nikt nie wygrał.
- Komputer oraz Internet są jednymi ze źródeł edukacyjnych. Uświadom jednak dziecku, że do wielu treści powinno podchodzić w sposób krytyczny - nie wszystkie informacje zawarte na stronach internetowych są prawdziwe.
- Poznaj sposoby korzystania z Internetu przez Twoje dziecko. Bierz aktywny udział w wyborze stron, gier czy programów. Obserwuj, jak Twoje dziecko korzysta z Internetu i jak zachowuje się w sieci. Ustalcie zasady korzystania z sieci oraz sposoby postępowania w razie nietypowych sytuacji. Nieodpowiednio dobrane oprogramowanie lub usługi sieciowe mogą narazić Twoje dziecko na kontakt z agresją lub innymi szkodliwymi treściami.
- Pamiętaj, że komputer oraz Internet wraz ze swoimi ciekawymi usługami mogą uzależniać. Dlatego staraj się kontrolować czas, jaki dziecko spędza przy komputerze. (Dzieci w wieku 3-7 lat maksymalnie 30 minut dziennie).
- Rozmawiaj z dzieckiem. Staraj się wyjaśnić wszelkie wątpliwości i pokazać zagrożenia.
- Zapoznaj dziecko z NETYKIETĄ – Kodeksem Dobrego Zachowania w Internecie. Przypominaj dziecku o zasadach dobrego wychowania. W każdej dziedzinie naszego życia, podobnie więc w Internecie obowiązują takie reguły: powinno się być miłym, używać odpowiedniego słownictwa itp. (zasady Netykiety znajdziesz na stronie www.sieciaki.pl) Twoje dziecko powinno je poznać (nie wolno czytać nie swoich e-maili, kopiować zastrzeżonych materiałów itp.)
- Nie bój się rozmowy i trudnych problemów. Dzięki Twojej postawie dziecko może być bezpieczniejsze.
mgr Agnieszka K - M.